Let op, dit artikel is ingescand en met tekstherkenningssoftware omgezet. Vandaar dat er nogal wat fouten in de tekst kunnen voorkomen.
De strenge bewaking van een imago
Bron: Nieuwe Revu - 28 sep 1989
DOOR GERRIT MOLLEMA EN BERT VOSKUIL FOTOGRAFIE: PAUL DE GRAAFF
Het interview vindt plaats op de dag van de verkiezingen. De eerste vraag ligt voor de hand. Al gestemd? En mogen we weten op wie? "Wat ik stem? Dat hou ik voor me. Anders zijn er mensen die denken: gelijk heeft ze en weer anderen die zeggen: moet dat nou? Het heeft totaal geen zin." Ze geeft toe, dat achter zo'n antwoord een beleid zit, dat dient om haar imago van frisse meid niet te bedreigen met al te uitgesproken meningen en daden. Na twee uur brengen we dat imago weer ter sprake. "Ik hou er van om voor het grote publiek te werken. En dan moet je inderdaad vreselijk op je tellen passen. Qua uiterlijk en ook wat je zegt. Ik vind het wel eens moeilijk, maar ik leer het steeds meer." Je bent heel diplomatiek in je opstelling. "Ook met interviews, ja. Voor jullie in principe jammer." Zoals je eerder zei dat je iemand soms een enge, nare kwal vindt. Dan zien we je nadenken over het woord kwal "Terwijl ik normaal zou zeggen: lul. Maar dat is me dus opgevallen. Als je het zegt klinkt het normaal. Maar als ik het zwart op wit zie staan denk ik: gadverdamme, wat ordinair." Je weet jezelf goed af te schermen. "Misschien is dat wel het geheim van het succes, weet ik veel... Ik ben het wel met je eens, hoor. Ik geloof ook wel, dat ik een soort scherm om me heen trek. Het heeft veel meer voor dan nadelen, misschien komen we tot een echt gesprek als het bandje uitgaat... Je zit in een bepaald keurslijf. Dat heeft van alles te maken met de omroep waarvoor je werkt. Je bent een soort visitekaartje. Het is een beetje te vergelijken met zo'n Miss Universe. Ik weet zeker dat ze hetzelfde meemaakt als ik. Ik heb een tijdje met haar zitten praten, enig mens. Die denkt: ik zing dit jaar uit en dat doe ik zo goed mogelijk en ik zorg dat ze niets op me aan te merken hebben en dan zie ik wel weer." Jij doet het even slim "Een groot gedeelte van mijn imago is absoluut aangeboren. Ik ben vrolijk, ik ben enthousiast. Maar die voorzichtigheid zit er gewoon in. Jullie vragen me over iedereen een mening. Wat vind je van Hennie Huisman, wat vind je van Ron Brandsteder, wat vind je van Jos Brink. Dat ik nu al gezegd heb dat ik Ron Brandsteder leuker vind dan Jos Brink, dat zou ik normaal nooit gezegd hebben. Natuurlijk heb ik wel een mening, maar die zal ik nooit vertellen. Wat schiet ik er mee op?" Vijfentwintig is ze en het gaat maar door. Na Sky Channel belandde ze bij de TROS, deed quizzen, drie seizoenen de jongeren-talkshow 'Linda', die de komende winter in zendtijd wordt verdubbeld. Ze presenteerde het 'Nationale Songfestival'. Ze gaat bij de TROS de kinderprogramma's aankondigen met een gecomputeriseerde hond. Verder draait ze wekelijks een paar uur platen bij Cable One, het station van familievriend Willem van Kooten. En natuurlijk deed ze de acht uitzendingen van 'Dierenbingo'. Elke keer negentig minuten live-televisie. Linda de Mol wil de top bereiken in tv-land. Maar in Nederland heeft ze dat karwei eigenlijk al geklaard. Zelden sloot iemand op jonge leeftijd een zo natuurlijk verbond met de camera. Wat zit er achter dat succes? Dat ze de ideale schoondochter is? Is Amanda Spoel ook. Dat ze zonder haperen presenteert? Doet Maartje van Weegen ook. Haar schoonheid? Wat dacht u van Astrid Joosten? Haar enthousiasme? Moet ze het dan niet afleggen tegen Tineke? Misschien zit het hem erin dat ze al die eigenschappen vertegenwoordigt in een persoon en zo alle leden van het Nederlandse gezin aanspreekt. De jongste dochter vindt haar de favoriete stiefmoeder, zoonlief van achttien wil graag een avond stappen met dat blonde stuk, pa zou daar best vrede mee hebben en moeder ziet een leuke dochter om mee te gaan winkelen.
Als je die identificatie-mogelijkheden optelt heb je het geheim. Linda de Mol is gewoon. Als ze op het scherm is gloeit dat van 'gewoonheid'. En gewoon zijn, dat is in dit land een strikte voorwaarde om een tv-ster te worden.
Zelf analyseert ze afstandelijk: "Wat mensen zo leuk vinden, dat vrolijke, dat stralende, dat enthousiaste...tja, ik heb een hartstikke te gek leven. Een zondagskind, geluk in het spel en in de liefde. Maar er zit natuurlijk wet een 'policy' achter. Ik heb dat beeld niet gecultiveerd, maar ik wil het wel zo houden. Als je in Amerika een grote ster wil zijn, moet je juist niet de ideale schoondochter zijn. Dan moet je lekker opvallen. Maar hier zijn de Ronnen en Hennies het populairst, die zijn gewoon, dat zijn mensen net als wij, dat zijn de mensen die je in je hart sluit." Inderdaad is ze vriendelijk, haalt zelf koffie voor de interviewers, groet de mensen op het bedrijf van broer John de Mol voorkomend. Maar de achtergrond van Linda de Mol is extravaganter dan die van Doortje Doorzon. Ze komt uit een artiesten-familie. Ze deed gymnasium ("We zijn ambitieus, komt door mijn vader. Die zei: waarom doe je geen atheneum, zo'n gymnasium met Grieks en Latijn is mischien veel te moeilijk, misschien haal je het wel niet. Dan wilde ik het juist doen.") en ze voltooide bijna een studie rechten ("ik moest nog anderhalf jaar. Ik was vanaf mijn zestiende aan het plannen, ik zou een van de briljante advocaten in de showbusiness worden.") voordat de auditie bij Sky Channel haar leven een andere kant opstuurde. 'Linda' is gezien je vooropleiding, nu niet direct het zwaarste programma. "Het punt is dat ik duidelijk in de amusementshoek zit. Zowel met 'Linda' als 'Dierenbingo'. In principe is 'Linda' een talk-show met veel amusement voor jongeren. Muziek, mode, trends. Maar we proberen ook elke keer iets van diepgang in het programina te brengen. En nu we een uur hebben willen we dat hoofdonderwerp ook meer uitdiepen. Ik vond negen minuten vaak veel te kort. En we gaan reportages maken. In het buitenland. Ik hoop dat die heel snel en flitsend worden. 'Een dag uit het leven van'. Als het doorgaat ga ik binnenkort in Amerika Regilio Tuur een dag volgen. "Maar ik vind dat vaak onderschat wordt hoe intelligent je moet zijn om een amuse- mentsprogramma te maken. Ik denk dat je heel intelligent moet zijn om een 'simpele' quiz te presenteren. Ik denk dat ik me rustiger voel in een programma waarin ik met politieke leiders een discussie op gang moet brengen, dan in een live-programma, waar je met zoveel factoren rekening moet houden, waar de mensen geen weet van hebben."
Leg eens uit.
"Het is jammer dat ik ze nu niet bij me heb, maar ik maak lijstjes van soms honderdvijftig punten die ik niet vergeten mag. Als ik dat doe gaat er een shot mis, of staan mensen verkeerd. Je werkt met totaal onervaren mensen, kandidaten hebben geen flauw idee, die hangen aan jou. Als ik niet zeg: een bloemetje, dan komt er geen bloemetje. Als ik niet zeg: kom maar even hier staan, blijven ze met hun rug naar de camera gekeerd. Dan heb je ook nog een loterij. Als er een bordje niet goed hangt, breekt er ongeveer...."
....de pleuris uit.
"Precies, ik wou het netjes houden, maar dat bedoel ik. Dat wordt heel erg onderschat, het is verschrikkelijk moeilijk. Je staat op het puntje van je tenen te werken, je moot je continue concentreren. En dan ook nog net doen alsof het allemaal zo vreselijk gezellig en relaxed is."
Je vergist je weinig.
"ik heb een gigantisch goed geheugen, daar werk ik op. Ik werk vooruit. Die checklist zit in rnijn hoofd. Ik weet gewoon: drie passen naar links voor camera drie, dat gaat automatisch."
Je mooiste programma?
"Nee, We hebben verleden jaar een 'Linda' gemaakt over het onderwerp transseksualiteit. Daarin zat een jongen, die geopereerd zou worden, maar dat was absoluut een fout van de natuur, want dat was een meisje. En een mooi meisje. We kregen ook geen negatieve reacties, en daar was ik trots op. We hadden het niet heel netjes gedaan, we noemden de dingen bij hun naam. Maar het kwam door die persoon, waarvan iedereen zei... ik bedoel, er zat met een of andere opgemaakte kerel, daar zat gewoon een meisje dat een probleem had."
Tegen wie kijk jij nog op?
"In het buitenland tegen Oprah Winfrey. En Dame Edna, hoewel dat natuurlijk geen echte talkshow is. En in Nederland vind ik Ron Brandsteder goed. Omdat hij zo super ontspannen is. Ik kan bijvoorbeeld nooit stiltes laten vallen. Ik heb het gevoel dat ik alles vol moet praten."
En Brink?
"Ben ik persoonlijk geen fan van. Ron is echter, warmer. Jos Brink is een theater- man, die gewend is in zalen te werken waar hij ook op de achterste rijen moet overkomen. Het is een act, maar ik ben meer gecharmeerd van mensen die zichzelf zijn op de buis. Zoals Ron en ook Peter Jan Rens." Zou jij kunnen wat Sonja doet of Van Dis? "Ja. Ik denk het wel. Nou is Adriaan van Dis een heel begaafd man natuurlijk. Maar een programma zoals Sonja doet, dat spreekt me heel erg aan. Dat zou ik ook wel willen."
Ben je daar naar toe onderweg?
"Het punt is dat je op een geven moment moot kiezen. Of het amusement in, of de talkshows. Ik overleg alles met mijn vader en vooral met John. Die is heel belangrijk voor me. Die vind dat ik beter door kan gaan met het amusement, omdat dear maar zo weinig van zijn. Maar dat is zijn opinie natuurlijk. Ik vind het zo moeilijk, want ik vind het allebei leuk. Misschien komt dat omdat ik nog zo jong ben. Ik vind 'Dierenbingo' heel erg leuk met dat dansen, zingen, het werken met een ploeg van driehonderd man, dat geeft me een kick. Ik heb het acht weken enig gehad. Maar daarna was ik ook weer blij dat ik op de redactievergadering van 'Linda' rat en weer kranten moest gaan lezen." Het kiezen wordt haar ook niet makkelijker gemaakt door de aanbiedingen die haar bereiken. Vanzelfsprekend ook van TVIO en Veronique.
"Nou, ze hebben meer ann John getrokken. Maar ik heb natuurlijk wel van hem gehoord, dat ik daar en daar terecht kon. Maar ik zie het niet zitten cm dagelijks met mijn hoofd op de buis te komen. Al die talk- shows, dat wordt nog wat, wij hebben het voordeel dat we otis op jongeren nichten. Als het ze lukt om dagelijks een goede show te maken, heb ik daar gigantisch veel be- wondering voor. Ik denk ook, dat er voor vijf zenders in Nederland geen ruimte is. Dat kunnen er hooguit vier zijn. "ik zou liegen als ik zei dat ik een financieel aantrekkelijke aanbieding naast me neerleg, omdat me dat niet zou interesseren. Maar op dit moment is het zo belangrijk voor me dat ik die stijgende lijn in mijn cariere vasthoud, dat ik meer kijk naar wà t ik kan gaan doen. Onder welke voorwaarden ik een bepaald programma kan maken, op welke tijd het wordt uitgezonden. Dat is belangrijker dan wat ik verdien." Het probleem is, dat ze nog zoveel zou willen, dat ze ook denkt dat ze het mu kunnen. Ze vertelt en zonder valse bescheidenheid over. Wil je naar Amerika? "Amerika van 'coast to coast', dat is wel het ultimate doel wat je in dit werk kan bereiken. The Linda de Mol Show als concurrent van Johnny Carson? Je hebt nogal een hoge dunk van me. Je zou daar met een tape onder je arm weer helemaal opnieuw moeten beginnen. Wat mijn werk betreft zou ik er heel graag naar toe gaan. Omdat daar de concurrentie zo immens is, omdat er een heel andere werksfeer hangt. Maar ik denk niet dat ik het doe omdat er hier zoveel is, dat me bindt. Ik ben daar tweeslachtig in, omdat ik ook een kneuterige Hollander bert" Het Eurovisie Songfestival? "Jaaaa. Als Nederland nou een keertje zou winnen, dat mu lekker zijn. Vorig jaar had ik goede hoop, ik zat zo'n beetje met mijn hoofd in de televisie. Ik heb het Diamond Award Festival gedaan, dat in zeventien landen werd uitgezonden. Werd ik pas een week van tevoren voor gevraagd. Fantastisch." Een speelfilm? "Lijkt me heel leuk. Niet dat ik de ambitie heb om filmster te worden, maar omdat ik die manier van werken wel eens wil meemaken. Het is weer lets heel anders." Een satirisch programma? "Lijkt me enig om te doen. Maar nooit op een manier, dat je mensen grieft tot in het diepst van hun ziel. Ik heb gewoon ergens een grens. Sommige dingen kim je rnaken, andere niet. Dat zit niet in me. Als ik iemand een vervelend type vind zal ik hooguit laten merken dat ik niet zo'n prijs stel op zijn aanwezigheid. Maar ik zal nooit zeggen: wat vind ik jou, een nare, engeEen middagprogramma als I7eur. "Nee. Die onderwerpen als zetpillen en uitstrijkjes en weet ik wat allemaal, vind ik niet boelend om te doen. Maar misschien als ik veertig ben en twee kinderen heb, dat ik er dan 's middags om vier uur met een kop thee uitgebreid voor ga zitten. Het heeft met leeftijd te maken, ik zit ook niet in het segment dat Margriet en Libelle leest. Ik lees HP, Viva, Cosmo, Elsevier, Vrij Nederland." Die paar andere bladen zijn erg mild voor je. "Als ik nou een affaire had met een hele oude man, dan hadden ze wat. Maar ik heb een vriend. Er gebeurt ook niet zoveel spannends en spectaculairs met me. Na een werkweek van zestig uur ben ik blij dat ik thuis zit." Maczr als ze gaan zoeken? "Dan zouden ze erg diep moeten spitten. Als de bladerl lets willen, zullen ze hooguit wat hoofdstukken vinden in mijn studententijd. Nu sta ik met m'n vriend op de cover van de Story. Je kan ook duidelijk zien dat het een foto is waar we niet voor hebben geposeerd. Mijn vriend vindt dat met leuk. Maar het is een positief verhaal. Dat ik een kind van hem wil, en zo. Hebben ze gemaakt op grond van uitlatingen die ik wel eens in andere media heb gedaan. Nee, ook als het negatief is zou ik er inks aan doen. We zitten met onze familie al zo lang in dat gebeuren, dat we weten dat dat een ayerechtse uitwerking heeft. Maar voor mijn vriend is het wel vervelend dat hij met zijn hoofd op de omsiag staat. Krijgt hij weer het predikaat: o ja, dat is de vriend van Linda de Mol." Je kan veel geld verdienen met reclame. "Ja, maar als het aan de andere kant veel voor je verpest heb je er inks aan. Stel, ik word gevraagd voor een afwasmiddel en mijn populariteit bij jongeren verdwijnt daarmee in een diepe put. Ik doe alleen redame als ik denk, dat niemand er zich aan kan storen, ikzelf geen moeite heb met het produkt en dan nog het liefst een beetje leuk. Ik ben gevraagd voor intieme verfrlssingsdoekjes. Nou ja, ik zie het al: Halo, ik ben Linda de Mol en ik gebruik merk x. Al bieden ze me een miljoen, al zou ik daarna kunnen rentenieren, dan mu ik het nog niet doen. "ik ben benaderd door een wasmiddelenfabrikant. Ik had ook een idee hoe ik het zou willen doen maar dat was nogal revolutionair. Ze vonden het ook enig, maar daarmee verkopen ze geen wasmiddelen, dus helaas. Ik wilde bijvoorbeeld de rollen omdraaien. Zie je een hele knappe man, die de was staat te doen. En ik ervoor. Zo van: een beetje leuk stel wast met ArieL Altijd w'n juffrouw. Ik was nooit zeif. Dus doe ik het niet. "Hetzelfde geldt voor naakt poseren. Ik heb meerdere aanbiedingen gehad. Ik heb niks tegen naakt, ledereen die dat wil meet dat vooral doen. Maar ik denk: wat word ik daar nou wijzer van. Je krijgt éèn keer een bedrag en ik wil mijn leven lang kinderprogramma's presenteren en dat heb je toch moeders die dat niet zo'n goed idee van je vonden." Het publiek houdt Linda de Mol in de gaten ("Soms lijkt het wel of mensen met een bloknoot naast de tv zitten. Zeg ik een paar keer 'hartstikke', krijg ik boze brieven. Vinden sommige mensen een onbehoorlijk woord. Of jeetjemina, wat ik overigens zeif een verschrikkelijke term vind.") en Linda de Mol het grote publiek. "Mijn persoonlijke manager Martin Anders behandelt de verzoeken om presentaties in het land te doen. Soms doe ik het, soms niet. Al die mensen bedoelen het zo aardig. En ik ben bang dat het verkeerd overkomt. Zij realiseren zich misschien niet dat zij niet de enigen zijn en zullen misschien denken: op de tv lijkt ze zo aardig, maar nou vragen we haar om bij ons de bingo te doen en dan wil ze bij haar vriend zitten. Wat een verwend kreng." Zj vat het nag eens samen. "Op de een of andere manier vind ik het heel prettig om voor het grote publiek te werken. Ik mu nooit een VPRO-quiz willen doen om de mensen te laten zien, dat ik ze allemaal op een rijtje heb. Dat ik intelligente vragen kan stellen en dat ik een brede algemene ontwikkeling heb. Heb ik totaal geen behoefte aan.".